Czym są szafy sterownicze?

Szafy ste­row­ni­cze odpo­wia­dają za kon­trolę pracy maszyn i sys­te­mów, ste­ro­wa­nie, regu­la­cję oraz pomiary. Sto­suje się je w celu upo­rząd­ko­wa­nia apa­ra­tury, na którą skła­dają się urzą­dze­nia elek­tryczne i elek­tro­me­cha­niczne, elek­tro­niczne oraz pneu­ma­tyczne.

Do czego służy szafa ste­row­ni­cza?

Odpo­wied­nio zapro­jek­to­wane i zain­sta­lo­wane oraz wypo­sa­żone szafy ste­row­ni­cze dopro­wa­dzają zasia­nie do poszcze­gól­nych urzą­dzeń lub ich grup, a jed­no­cze­śnie zawia­dują ich roz­ru­chem i kon­tro­lują pracę. Do naj­więk­szych zalet szaf ste­row­ni­czych należy:

• moż­li­wość upo­rząd­ko­wa­nia i usys­te­ma­ty­zo­wa­nia zaawan­so­wa­nej apa­ra­tury elek­trycznej,
• zabez­pie­cze­nie apa­ra­tury elek­trycznej przed dostę­pem osób nie­upraw­nio­nych,
• zapew­nie­nie bez­piecz­nej pracy sys­temu czy apa­ra­tury elek­trycznej,
• ochrona ele­men­tów wyko­naw­czych przed uszko­dze­niami mecha­nicz­nymi oraz dzia­ła­niem czyn­ni­ków szko­dli­wych i warun­ków atmos­fe­rycz­nych.

Rodzaje szaf ste­row­ni­czych

Pro­du­cenci mają w swo­jej ofer­cie różne rodzaje szaf ste­row­ni­czych. Podziału szaf można doko­nać na roz­ma­ite spo­soby, m. in. ze względu na ich budowę oraz kon­struk­cję. Wyróż­niamy więc szafy ste­row­ni­cze:

• poje­dyn­cze,
• modu­łowe,
• roz­dziel­cze.

Szafa ste­row­ni­cza poje­dyn­cza ma zasto­so­wa­nie uni­wer­salne. Sta­nowi poje­dyn­czą komorę, w któ­rej umiesz­cza się apa­raty oraz oka­blo­wa­nie. Można ją wyko­rzy­stać na przy­kład do upo­rząd­ko­wy­wa­nia i zabez­pie­cze­nia infra­struk­tury IT. 

Szafa ste­row­ni­cza modu­łowa składa się z kilku poje­dyn­czych szaf ste­row­ni­czych (modu­łów) połą­czo­nych w całość. Sto­suje się ją w dużych insta­la­cjach prze­my­sło­wych oraz w insta­la­cjach miesz­ka­nio­wych (np. w funk­cji roz­dziel­nic głów­nych w klat­kach scho­do­wych).

Szafa roz­dziel­cza służy roz­dzie­le­niu insta­la­cji.

Cha­rak­te­ry­styka dobrej szafy ste­row­ni­czej

Decy­du­jąc się na dany model szafy ste­row­ni­czej powin­ni­śmy zwró­cić uwagę na naj­waż­niej­sze para­me­try, od któ­rych zależy nie tylko jej bez­pro­ble­mowe użyt­ko­wa­nie, ale rów­nież bez­pie­czeń­stwo całej insta­la­cji. Należą do nich przede wszyst­kim:

• jakość wyko­na­nia i rodzaj zasto­so­wa­nego mate­riału – choć w sprze­daży dostępne są szafy wyko­nane z two­rzywa sztucz­nego, które wyka­zują dosko­nałe wła­ści­wo­ści wytrzy­ma­ło­ściowe, to jed­nak lep­sze para­me­try tech­niczne prze­ja­wiają szafy ste­row­ni­cze meta­lowe.
• wytrzy­ma­łość i odpor­ność na oddzia­ły­wa­nie czyn­ni­ków zewnętrz­nych – szafy ste­row­ni­cze powinny wyka­zy­wać odpo­wied­nią do warun­ków, w któ­rych będą pra­co­wać odpor­ność uda­rową, czyli na uszko­dze­nia mecha­niczne (IK) oraz klasę szczel­no­ści (IP),
• ate­sty i dopusz­cze­nia.

Spe­cy­fika insta­la­cji oraz mon­tażu szafy ste­row­ni­czej

Szafy ste­row­ni­cze cha­rak­te­ry­zują się różną spe­cy­fiką mon­ta­żową, dla­tego każdy model składa się zgod­nie z dołą­czoną do niej instruk­cją. Niek­tó­rzy pro­du­cenci ofe­rują usługę zło­że­nia szafy u klienta, albo dostawę już zło­żo­nej do miej­sca prze­zna­cze­nia. W przy­padku szaf dużych i cięż­kich warto szu­kać takich pro­duk­tów, które wypo­sa­żone są w spe­cjalne uchwyty trans­por­towe umoż­li­wia­jące prze­no­sze­nie szaf za pomocą dźwi­gów.

Do naj­bar­dziej uni­wer­sal­nych roz­wią­zań pod wzglę­dem posa­do­wie­nia, należą szafy natyn­kowe wiszące oraz szafy wol­no­sto­jące. Szafy natyn­kowe przy­mo­co­wuje się do ścian za pomocą spe­cjal­nych uchwy­tów mon­ta­żo­wych, z kolei modele wol­no­sto­jące mon­tuje się na sta­bil­nych coko­łach. Nie­za­leż­nie od typu szafy, oraz pew­nych cha­rak­te­ry­stycz­nych cech danego modelu, prze­bieg mon­tażu każ­dej szafy ste­row­ni­czej pre­zen­tuje się podob­nie:

• w razie potrzeby w obu­do­wie przy­go­to­wuje się naj­pierw otwory mon­ta­żowe pod apa­ra­turę,
• w otwo­rach umiesz­cza się kon­tro­lki, prze­łącz­niki i rączki manew­rowe apa­ra­tury, która zosta­nie zamon­to­wana wewnątrz,
• do płyty mon­ta­żowej przy­mo­co­wuje się szyny słu­żące insta­la­cji urzą­dzeń oraz listew zaci­sko­wych oraz korytka kablowe. Jeżeli w sza­fie znajdą się duże urzą­dze­nia, czę­sto rezy­gnuje się w tych miej­scach z uży­cia szyn i przy­kręca je bez­po­śred­nio do płyty,
• łączy się wszyst­kie urzą­dze­nia i pod­pina do sygna­li­za­to­rów i prze­łącz­ni­ków za pomocą prze­wo­dów o odpo­wied­niej dłu­go­ści,
• ozna­cza się apa­raty i prze­wody
• wyko­nuje się otwory pod dła­wiki kablowe w dol­nej pły­cie (jeśli nie są już przy­go­to­wane fabrycz­nie).

Ste­ro­wa­nie i sygna­li­za­cja

W pod­sta­wo­wych wer­sjach obu­dów szaf ste­row­ni­czych, panele do nawi­ga­cji zwy­kle ogra­ni­czają się do kilku poje­dyn­czych przy­ci­sków. Im jed­nak bar­dziej roz­bu­do­wane sys­temy prze­my­słowe, tym wię­cej funk­cjo­nal­no­ści zapew­niają szafy ste­row­ni­cze. Wiele modeli na zle­ce­nie Klienta wypo­saża się w sze­ro­kie pul­pity z przy­ci­skami ste­ru­ją­cymi oraz ekrany, które służą do wyświe­tla­nia para­me­trów tech­nicz­nych i klu­czo­wych danych sys­te­mo­wych a także lampy sygna­łowe.